Hayatını kaybedenlerin yakınlarına başsağlığı dileyerek söze başlayan Gazeteci / Yazar Mustafa Yılmaz: ” Depremin büyüklüğünü duyduktan sonra içimden bir ”Eyvah” dedim. 6.8’i duymak hepimize yetti. Bundan sonra canların kurtarılmasıyla yaraların sarılmasıyla uğraşılacak. Ancak bunu ilk defa yaşamıyoruz. Marmara depremini televizyonlardan izledik ve o zaman anladık nelere mal olduğunu, ne kadar kayıp verdiğimizi. Şuna dikkat çekmemiz gerekiyor. Dünyada 6.8 büyük bir deprem olarak görülmüyor. Dünyadaki en büyük deprem Şili’de 9.3. Dünyada 8 şiddetinde bir depremde can kaybı yaşanmazken biz de 6.8 çok büyük bir deprem olarak görülüyor. Bunun üzerinde durmamamız gerekiyor. Marmara depreminden, Erzincan depreminden sonra ne yapıldı.”şeklinde konuştu.
“Mühendislik Görmeyen Yapılar Mevcut”
Ülkemizde, depremlerde yıkımların önlenmesi için doğru kentleşmenin uygulanması gerektiğine dikkat çeken Yılmaz: “İzmir’ deki yapılaşmanın yüzde 80’i alüvyon zemin üzerinde. O yüzden 7 şiddetinde bir depremin yıkıcı sonuçları olabilir. Geçtiğimiz yıllarda imar barışı yasasıyla milyonlarca kaçak yapı yasal hale geldi. Ama bu yapıların tamamı mühendislik görmüş yapılar değil. Bu insanları ölüme terk etmek demektir. Acı olan bu çıkarılan yasa ile devlet milyonlarca lira bütçesine ekledi” dedi.
“Artçı depremler devam edecektir”
Programa telefon bağlantısı ile katılan Jeofizik Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Sinan Can Öziçer : ” Dün geceki deprem, Doğu Anadolu fay hattında meydana gelmiştir. Dünkü deprem yıkıcı etkilere sahip büyük bir deprem. Dolayısıyla önümüzdeki günlerde artçı depremler olacaktır. Ancak vatandaşlarımız bunların küçük depremler olduğunu bilmeleri gerekiyor. Bu 6.8 büyüklüğündeki depremden sonra bundan daha büyük bir deprem olmayacaktır. 1 hafta botunca 5.6 civarında artçı depremler olacaktır” ifadelerini kullandı.
İzmir, İstanbul’a göre daha riskli konumda
2006 yılında İzmir’de gerçekleşen 6.6 ‘lık depremin en büyük deprem olduğunu dile getiren Sinancan Öziçer : ” Deprem üç bilinmeyenli bir denklemdir. Nerede ne zaman, ne kadar büyük bir deprem olacağı bilinemez. Bazı çalışmalar İzmir’in İstanbul’a göre daha riskli olduğunu gösteriyor. İzmir’de, İstanbul’ da olacak depremlerden daha az şiddetli depremler olsa bile etkisi daha fazla olacaktır. Çünkü yapılaşmamız eskidir. Kırk, elli yıllık binalarımız var. Kaçak yapılaşmalar var. Bu yapılaşmaların fazla olması zeminin kötü olması gibi faktörler. kıyı şeritleri risk anlamında daha çok olacağını söyleyebilirim.
Bizdeki en büyük problem kentsel yapılaşmanın istenilen hızda olmuyor. Binalarımız o kadar eski ve malzemeleri o kadar kötü ki bunların yenilenmesi gerekiyor. . Deprem yönetmeliğine uygun şekilde yapılan binalarda can kaybı yaşanmayacaktır” şeklinde konuştu.
Vatandaşa düşen görev bina sağlamlığı araştırması
Bir diğer telefon bağlantısı konuğu İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Gürkan Erdoğan, bina güvenliğinin önemine değinirken, ”İnsanlar genel olarak bir deprem olana kadar binalarının depreme karşı güveli mi diye sormuyor. Ya da bir ev alırken bina depreme karşı güvenli mi diye araştırması yapmıyor. Bunun için bir kamuoyu bilinci gerekiyor. Bu araştırmayı İnşaat Mühendisleri Odası’nda yaptırabilirler. Bu işin vatandaşa düşen boyutu.
İmar affıyla üç katlı binalar, beş katlı binalar haline getirildi ve bu ciddi bir çoğunlukta. İmar affına şöyle bir madde konuldu: ‘ İmar affından yararlanan kişi binanın depreme dayanıklı olup olmamasından kendi sorumludur’ İmar affı kadar Türkiye Cumhuriyeti tarihinde pervasızca çıkarılan bir yasa yoktur. Tek amaç para toplamaktır. Bütün başvurular kabul edildi. Kocaeli depreminden sonra böyle bir İmar affı asla çıkmaması gerekiyordu. Uzun zamandır Türkiye’de deprem olmamasından dolayı da toplumsal bilinç silindi” şeklinde konuştu.
Kanal İstanbul konusuna da değinilen programda Yılmaz: “Devletin birinci problemi Kanal İstanbul değil, birinci problemi deprem. 100 milyar lira Türkiye’nin deprem sorununu kökünden çözer. Tüm dünya söylüyor ‘ İstanbul’da büyük bir deprem olacak’ diye. Kuzey Anadolu fay hattı kırıldı kırıldı, geldi İstanbul’un kapısına dayandı. Hatta 20 yıl geciktiği konuşuluyor. Toplumsal olarak bir seferberlik olmalı. Bizim toplumsal bilincimiz çok zayıf ama buları unutmamalıyız” dedi.
20 yaşının üzerindeki yapılarda ciddi sıkıntıların olduğunu dile getiren Tunç: ”Bu yapıların yenilenmesi gerekiyor. Dün depremden sonra şunu düşündüm. İzmir’de bir deprem olsa Karşıyaka’ya Gültepe’ye nasıl gidersin, hangi yollar kullanılır. Bununla ilgili ne gibi çalışmalar yapılıyor. Bir kentte hiçbir şey yapılmasa bile ulaşımı sağlayabilecek yollar olması gerekiyor.”ifadelerini kullandı.
