Kerensa Cadenas, Cuma sabahı Slack‘te bir meslektaşından gelen küfür dolu bir mesajla açtı. Arkadaşı kovulduğunu yazıyordu. Kendini toparlayan Cadenas e-postasını kontrol etti. Sonra kendi küfürünü yazdı. New York’taki dairesinde yalnızken işten çıkarıldığını öğrenmişti.
Dertleşecek takım arkadaşları yok
Cadenas, bu hafta ve geçen hafta 100’den fazla Vox Media’daki meslektaşı ve binlerce diğer çalışanla birlikte, uzaktan işten çıkarma dalgasına gömüldü. İnsanlar haberleri e-postalar, Slack mesajları veya görüntülü aramalar yoluyla aldılar, ardından veda notlarını gönderdiler. Etrafta bira içerken dertleşecek hiçbir takım arkadaşı olmadan bilgisayarlarını kapattılar.
37 yaşındaki Cadenas, “Normalde, ‘Tamam, sarhoş olabilirim’ diyorsunuz” dedi ve izolasyonun yanı sıra, pek çok medya çalışanının artık çalışma hayatlarının bir gerçeği olarak kabul etmeye başladığı istikrarsızlıktan kaynaklanan hayal kırıklığı yaşadığını söyledi.
Bu ay, düzinelerce şirketin toplu işten çıkarmalar duyurmasıyla ve hatta en büyük ve köklü işyerlerinin süreçte ekstra kaos yaratmanın farklı yollarını bulmasıyla, kaygı dizüstü bilgisayar ekranlarında dalga dalga yayıldı. Sektördeki işten çıkarmaları takip eden Layoffs.fyi‘ye göre, binden fazla teknoloji şirketi geçen yıl yaklaşık 160 bin çalışanı işten çıkardı ve bu yılın başından bu yana 185 şirket de yaklaşık 57 bin teknoloji çalışanını işten çıkardı.
Boşanmadan daha fazla strese neden oluyor
Bir araştırmaya göre işten çıkarmalar, en zorlu yaşam deneyimleri arasında yer alıyor ve boşanmadan bile daha fazla psikolojik strese neden oluyor. Bir işi kaybetmek, işçilerin mali durumlarını ve benlik algılarını alt üst edebilir ve uzaktan çalışma dünyasındaki işten çıkarmalar, işverenin yanlış adımlarının belirsizliği nedeniyle birçok durumda özellikle istikrarsızlaştırıcı olmuştur.
Twitter‘da, çalışanlara gece yarısı işten çıkarıldıkları bildirildi ve en az bir çalışan, bir ekip görüşmesi sırasında o kişinin şirket hesaplarına erişimini kaybettiğini öğrendi. Mortgage kredi şirketi Better.com‘da 33 yaşındaki Rena Starr, 2021’de kısa ve beklenmedik bir Zoom toplantısını kaçırdı ve ardından patronuna mesaj atarak kendisinin ve 900’den fazla meslektaşının toplantı sırasında kovulduğunu öğrendi.
Geçen yıl Better.com’da daha sonraki bir işten çıkarmalar sırasında, oradaki bazı çalışanlar kıdem tazminatı bordro hesaplarına düştüğünde işten çıkarıldıklarını öğrendiler. bu olaydan aylar önce de CEO tatilden hemen önce şirket çalışanlarının yaklaşık yüzde 10’unu kabaca üç dakikalık bir telefon görüşmesiyle işten çıkardığı için özür dilemişti.
Uzun bir soru listesiyle baş başa kalıyorlar
Harvard’da on yıldan fazla bir süredir işten çıkarmalar üzerine çalışan bir yönetim profesörü olan Sandra Sucher, “Sizi anında teknolojik bağlantınızdan koparıyorlar. İnsanların işlerin ortasında kaldığı, devam edemediği ve kime hitap edeceğini bilemediği çok sayıda şirket duydum” dedi. İşten çıkarılan birçok çalışan, uzun bir soru listesi ve onlara kimin yardım edebileceği konusunda eksikliklerle ile baş başa kalıyor. Amazon‘daki bir işe alım görevlisine, işine başladıktan sonraki dört ay içinde, neredeyse kesin olarak çıkarılacağı söylendi ve bir kıdem paketini kabul etmesi için teşvik edildi. Şirket bilgisayarını göndermek zorunda kaldı ve kişisel bilgisayarı yok, bu da yeni bir iş aramayı zorlaştırıyor.
Birbirlerine daha çok yardım ediyorlar
Bazı şirketlerde insanlar, işten çıkarıldıktan sonra takım arkadaşlarının işverenlerinden çok daha fazla yardımcı olduğunu belirtti. 32 yaşındaki Erika Kwee, Kasım ayında bir e-ticaret pazarlama şirketindeki işini kaybettikten kısa bir süre sonra, Kwee’nin arama sürecine yardımcı olmak için bir fırsat listesi ve işe alım yetkilisi kişileri listeleyen bir meslektaşından yardım aldı. Ancak uzaktan çalışan birçok insan, meslektaşlarının telefon numaralarına bile sahip değil ve bilgi için kime gideceklerini dahi bilmiyorlar.
Körfez Bölgesi’nde bir psikoterapist olan Beth Anstandig, müşterilerinin bu dönemin zihinsel bedelini üstlendiğini gördüğünü söylüyor. Şu anda hem işten çıkarma yapan hem de işten çıkarılan müşterilerle çalışan Anstandig, “İnsanların uyumadığını veya koltuklarında her seferinde iki saat uyuduğunu duydum. Birlikte yaptığımız toplantılarda gözyaşları içindeler” dedi.
Çalışanların yüzde 85’i endişeli
Milyonlarca Amerikalı işçi, kitlesel işten çıkarmaların hayaletinin olmadığı bir dünyayı asla tanımadı. Bu tür bir istikrarsızlık, hissedarlara öncelik verme fikrinin kök saldığı ve şirketlerin hızlı büyüme ve ardından hızla küçülme stratejisini benimsediği 1970’lerin sonları ve 80’lerden beri ekonomiyi karakterize etti. Bazı yöneticiler, bu kargaşayı kurumsal yaşama özgü bir çerçeveye oturtmak için acele ettiler. 1996’da Chrysler Corp.‘un CEO’su Robert Eaton, küçülme ve işten çıkarmaların daha rekabetçi hale gelmenin bedelinin bir parçası olduğunu söyledi.” En son Edelman Trust Barometer‘a göre, şu anda çalışanların yüzde 85’i işini kaybetmeyi en önemli endişe kaynağı olarak görüyor.
Geçen yıl, teknoloji devlerindeki işten çıkarmalarla sona erdi: Meta, 11 binden fazla işçiyi veya iş gücünün yaklaşık yüzde 13’ünü işten çıkardı ve Lyft, çalışanlarının yüzde 13’ünü işten çıkardı. Google‘ın ana şirketi Alphabet geçen hafta 12 bin kişiyi veya küresel işgücünün yaklaşık yüzde 6’sını işten çıkarmayı planladığını söyledi. Microsoft, 10 bin kişiyi veya çalışanlarının yüzde 5’ini işten çıkarmayı planlıyor; ve Spotify bu hafta işgücünün yüzde 6’sını azaltacağını söyledi.
Sucher, “Bu, kurumsal yaşamın en büyük çelişkilerinden biridir. Bütün şirketler ‘İnsanlar bizim en önemli varlığımızdır’ der ama buna gerçekten inanmıyor gibiler. Birine yetenek demek, ona insan demekten oldukça farklı. İnsanlar zamanla tükenebilecek bir kaynak değildir” diye konuştu.
Sucher, Nokia‘nın 2011’de yeniden yapılanırken, etkilenecek yaklaşık 18 bin kişiye neredeyse bir yıl önceden bildirimde bulunduğunu ve onlara ileriye dönük birkaç yol sunduğunu kaydetti. Şirket, şirket içinde yeni roller bulmalarına, şirket dışında yeni işler bulmalarına yardımcı olmaya çalıştı. Nokia’nın başarı ölçütleri, insanların şirketten ayrıldıklarında sıralanmış bir işi olup olmadığı ve gelecekte geri dönmeye açık olacaklarına dair yeterince olumlu bir izlenimle ayrılıp ayrılmadıklarıydı. Ayrılan insanların yaklaşık üçte ikisi bir sonraki adımlarının ne olacağını biliyordu.
