Türkiye’nin benzersiz coğrafyasının toprakları son yıllarda hızla betonla kaplanıyor. Oda TV’den Yusuf Yavuz’un haberine göre Çin ve ABD’nin ardından dünyanın en büyük üçüncü hazır beton üreticisi haline gelen Türkiye’de 1988’de 1,5 milyon metreküp olan hazır beton üretimi 2017’de 115 milyon metreküpe yükseldi. 2019 yılında ise TÜİK verilerine göre 154 milyon ton hazır beton üreten Türkiye’de aynı yıl dünyaya gelen yeni doğan bebek sayısı 1 milyon 183 bin 652 olarak kayda geçti. Buna göre 2019’da Türkiye’de dünyaya gelen her bebeğe 130 ton hazır beton düşüyor olması beton ekonomisinin geldiği çarpıcı boyuta işaret ediyor.
Türkiye’de betona dayalı ekonomi tüm dünyayı sarsan korona virüs salgını sürecinde yavaşlasa da inşaat üretimi sürdü. Hazır beton üretimindeki istatistikler Türkiye’nin dünyada üçüncü sıraya yerleştiğini, Avrupa’da ise ilk sırada yer aldığını gösteriyor. Türkiye Hazır Beton Birliği (THBB) verilerine göre, 1988 yılında 15, milyon metreküp olan Türkiye’nin hazır beton üretimi 2003’te yaklaşık 27 milyon metreküp olarak kaydedildi. 2017’de ise 1988’e göre yaklaşık 76 kat artışla 115 milyon metreküpe yükseldi.
AB’NİN TOPLAM ÜRETİMİNİN DÖRTTE BİRİ KADAR BETON ÜRETİYORUZ
Son üç yıldır inşat sektöründe yaşanan daralmaya karşın 2019’da ise 67 milyon metreküp hazır beton üretildiği kaydediliyor. THBB verilerine göre Türkiye hazır beton üretiminde 2009’dan bu yana Avrupa’da ilk sırada yer alıyor. AB ülkelerinin tamamının 2019’daki hazır beton üretiminin toplam 260 milyon metreküp olduğu düşünülürse Türkiye’nin betona yaptığı yatırımın boyutları gözler önüne seriliyor. 2019’da Almanya’nın 53,5 milyon metreküp, Fransa’nın ise 40,3 milyon metreküp hazır beton üretimi gerçekleşti. Buna göre AB ülkelerindeki kişi başına düşen hazır beton üretimi 0,6 metreküp iken, Türkiye’de bu rakam 0,8 metreküp. Bu üretim rakamlarıyla Türkiye hazır betonda Çin ve ABD’nin ardından üçüncü sırada yer alıyor. Ancak bu veriler yalnızca hazır beton üretimini kapsıyor. Gerçek rakamların bunun çok daha üzerinde oldu.
TÜRKİYE’DE 2019’DA DOĞAN HER BEBEĞE 130 TON BETON DÜŞÜYOR
Öte yandan Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Türkiye’nin 2019’daki hazır beton üretimi 154 milyon 805 bin 52 ton olarak açıklandı. Yine TÜİK’in açıkladığı verilere göre Türkiye’de aynı yıl dünyaya gelen yeni doğan canlı bebek sayısı 1 milyon 183 bin 652 olarak kayda geçti. Buna göre 2019’da Türkiye’de dünyaya gelen her bebeğe 130 ton hazır beton düşüyor olması beton ekonomisinin geldiği çarpıcı boyutu gözler önüne seriyor.
TARIM ARAZİLERİ, YAYLALAR VE KIYILARA BETON YOLLAR
İnşaat ve yapı sektörünün yanı sıra son yıllarda beton kullanımının en yaygın olduğu alanlara özellikle kırsal kesimlerdeki yollar da eklendi. Asfalta göre daha ucuz maliyeti olduğu kaydedilen betonun belediyeler tarafından daha çok tercih ediliyor oluşu, ilçe ve köy yollarının betonla kaplanmasıyla sonuçlanıyor. Tarım arazileri, ormanlık alanlar ve nehir vadileri yapılaşmanın yanında yollarla da hızla betonlaşıyor.
İLÇELER VE KIRSAL YERLEŞİMLERDE ‘UCUZ’ BETON YOL MODASI
Ülke genelinin bütüncül arazi planlamasının olmadığı Türkiye’de Antalya’dan Samsun’a, Çanakkale’den Şanlıurfa’ya Türkiye’nin dört bir yanında toprağın üstü betonla kaplanıyor. Tarım arazileri, yaylalar, ormanlık alanlar, sulak alanlar ve kıyı bölgeleri yol uğruna betona boğuluyor. Kırsal yerleşimler ve kimi ilçe merkezleri de beton yollardan payını alıyor.
